جمال اسماعیلی مسؤول هیأت اجرایی مرکزی جماعت دعوت و اصلاح در دوّمین نشست کنگرەی پنجم جماعت در گزارش مبسوطی به شرح فعّالیت‌ها، رویکردها و چشم‌اندازهای این تشکّل مدنی پرداخت.
مشروح بیانات هیأت اجرایی مرکزی جماعت دعوت و اصلاح به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب‌العالمین
والصلاة و السلام علی رسول الله و علی آله و صحبه اجمعین
رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (سورة آل عمران آیه ٥٣)
رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ (سوره حشر آیة ١٠)
رَبَّنَا إِنَّكَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِي وَمَا نُعْلِنُ وَمَا يَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ (سوره ابراهیم آیه ٣٨)
رَّبَّنَا عَلَیْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَیْكَ أَنَبْنَا وَإِلَیْكَ الْمَصِیرُ . (سوره ممتحنه آیه ٤)
خدمت خواهران محترم و برادران ارجمندم، اعضای محترم کنگره پنجم جماعت دعوت و اصلاح السلام علیکم و رحمت الله و برکاته
مِنّتْ خدای را، عز و جل، که طاعتشْ موجبِ قربتست و به شُکرْ اندرشْ مزیدِ نعمت.
هر نفسی که فرو می‌رود، مُمِدّ حیاتست، و چون بر می‌آید مُفَرّحِ ذاتْ
پس در هر نَفَسی دو نعمت موجودست و بر هر نعمت شکری واجب.
از دست و زبان که برآید
کز عهده شکرش به در آید
بنده همان به که ز تقصیر خویش
عذر به درگاه خدای آورد
ورنه سزاوار خداوندیش
کس نتواند که به‌جای آورد
برای من بسیار مایه مباهات و افتخار است که در این دوره با انتخاب دبیرکل محترم و تأیید اعضای محترم شورای مرکزی توفیق خدمت در این مسؤولیت خطیر فراهم شد.
به لطف و مدد پروردگار و حمایت‌ها و راهنمایی‌های استاد پیرانی و همکاری و همراهی یکایک اعضای شورای محترم مرکزی، مسئولین محترم اجرایی در مرکز، شعب و دفاتر، توفیق یار شد تا اقدامات و فعالیت‌هایی در این دوره‌ی دو ساله صورت پذیرد و برگ زرین دیگری از تاریخ جماعت بر دستان توانمند تک تک اعضای جماعت رقم بخورد. یقین دارم که هر آنچه از توفیقات نصیب شده است بعد از فضل رب العالمین، نتیجه‌ی کارآمدی سیستم و فضایی سرشار از اخلاص و صداقت است که شما خوبان در آن به جهد و تلاش شبانه روزی پرداختید و هر آنچه کاستی و نواقص است ناشی از ضعف اینجانب می‌باشد که بابت آن از خداوند متعال طلب بخشش و از محضر شما بزرگواران طلب حلالیت دارم.
نیک می‌دانید که هنوز مراسم تودیع و معارفه مسؤولین مرکزی و شعب به اتمام نرسیده بود که بیماری ناشناخته‌ای به نام کووید ١٩ فراگیر شد و ما را از ارتباط چهره به چهره و تشکیل نشست‌ها و جلسات حضوری محروم نموده و به‌یک باره وارد فضایی متفاوت از چهار دهه قبل شدیم. امری که فعالیت تشکل‌ها و نهادهای مدنی و بلکه دولت‌ها را با بحران و چالش جدی مواجه کرد. بحمدالله با درایت مسؤولین در سطوح مختلف و همراهی اعضای جماعت، این تهدید تبدیل به فرصتی برای افزایش فعالیت‌ها شد به نحوی که مسؤولیتی بر زمین نماند و جلسه‌ای به تأخیر نیافتاد و بهانه‌ای بر ای عافیت‌طلبی نشد؛ بلکه بسان همیشه ندای دبیرکل محترم برای برافراشته ماندن علم جماعت در این بحران عالم‌گیر و امر کنگره‌ی پنجم بر افزایش خدمات فرهنگی اجتماعی را لبیک اعجاب برانگیز اعضا در همه‌ی مناطق پاسخ بود تا به کمک هم، جماعت در پایان چهار ساله‌ی فعلی مطابق چشم‌انداز ترسیم شده برند برتر در ارایه‌ی خدمات فرهنگی اجتماعی گردد.
در همین راستا گزارش فعالیت‌های جماعت تقدیم می‌شود باشد که مورد رضایت خداوند متعال جله جلاله و پسند شما ناظران همیشگی جماعت باشد.
همان‌گونه که پیداست جماعت در جهت نیل به رسالت و نیز درنظرداشت سیاست‌های کلان خود، اهداف چهارساله را مطابق سیاست‌های کلان چهارساله‌ی مصوب کنگره تصویب کرده و در چهارچوب این اهداف، شورای مرکزی، هیات اجرایی و شعب به تدوین اهداف بخشیِ خود اهتمام ورزیده و اقدامات و فعالیت‌های خود را معطوف به تحقق این اهداف کرده‌اند. به همین علت، گزارش پیش‌رو که خدمت خواهران و برادران گرانقدر ارائه می‌شود بر مبنای این اهداف هشتگانه و استراتژی‌های آن بوده و به اقدامات و فعالیت‌هایی که در راستای آنها انجام گرفته اشاره می‌شود.
هدف اول: ترسیم و تبیین الگوی زندگی معنادار بر اساس آموزه‌های دین مبین اسلام
امروزه یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های انسان معاصر، حل معضل تنهایی، کاستن درد و رنج و معنادهی به زندگی است. به همین جهت، یکی از اساسی‌ترین کارویژه‌های فعالیت دینی، توجه به این مسأله‌ی مهم فردی-اجتماعی است و به همین منظور، جماعت برای ایجاد پیوند بین ایده‌های خود و نیازهای مردم، نیل به زندگی متوازن و معنادار را جزو اهداف تشکیل جماعت تعریف کرده است که این مهم، خود در پرتو هدف اساسی دین در معنادهی به زندگی انسان است. معرفی یک مدل و الگوی زندگی معنادارِ متناسب با اوضاع و احوال انسان ایرانی بر اساس مبانی و ارزش‌های بنیادین اسلام ازجمله دغدغه‌های جماعت است که به عنوان اولین هدف مورد توجه بوده است.
هدف دوم: افزایش همگرایی و تعلق‌خاطر سازمانی
هر سازمانی دارای یک ساختار است که این ساختار در صورت وجود دیگر مؤلفه‌ها می‌تواند به انسجام سازمانی مورد نظر آن منجر شود. لازمه‌ی انسجام سازمانی وجود وحدت رویه، رویکردهای فکری همه‌شمول، همدلیِ سازمانی، پیوند عمیق عاطفی میان بدنه‌ی جماعت و نیز تقویت تعلق خاطر اعضاست. این امر، ایجاد انگیزش سازمانی و اتخاذ راهکارهایی در جهت تقویت همگرایی سازمانی را ایجاب می‌کند. در همین راستا، روابط ایمانی-عاطفی اعضای جماعت، یکی از سرمایه‌های اساسی جماعت در نیل به این مهم است.
هدف سوم: تأکید بر تخصص‌گرایی و ارتقای مهارت‌های فردی، خانوادگی، و اجتماعی اعضا
شایسته‌سالاری از جمله ارزش‌های مهم اجتماعی در آموزه‌های اسلام است و لازمه‌ی این امر، آموزش و تربیت نیروهای متخصص در حوزه‌های گوناگون و توجه به شایسته‌گزینی در بخش‌های مختلف یک سازمان و جامعه است و ضرورت دارد جماعت، هم در درون و هم در بیرون بر این موضوع مهم تأکید ورزد. علاوه بر این، رشد و بالندگی انسان در گرو برخورداری از مهارت‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی است؛ مهارت‌هایی که لازمه زندگی در دنیای امروز است و افزایش کارایی زندگی فردی و اجتماعی را موجب می‌شود.
هدف چهارم: توجه به نیازهای ویژه‌ی کودکان، نوجوانان و جوانان
کودکان، نوجوانان و جوانان سرمایه‌های اصلی جامعه و جماعت هستند که آینده‌ی جامعه‌ی ما را می‌سازند. با توجه به مشکلات فراروی این نسل، مسائل مرتبط با شکاف نسلی، مسائل خاص آنان و به ویژه مهارت‌هایی که نیاز دارند، باید هم در برنامه‌ریزی آموزشی-تربیتی، به شکل ویژه‌ای مورد توجه باشند و هم در برنامه‌های اجرایی. تلاش برای نزدیک شدن بیشتر به دنیای ذهنی-واقعی آنان از بایسته‌های این امر است.
هدف پنجم: توسعە‌ی خدمات فرهنگی اجتماعی
یکی از مقاصد اساسی دین، عمران و آبادانی جهان است. آنچه امروزه توسعه نامیده می‌شود. اصولاً مردم از طریق خدمات فرهنگی و اجتماعی است که می‌توانند میان ایده‌ها و مطلوب‌های ما و نیازهای خودشان پیوند برقرار کنند؛ چه این‌که فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی جماعت که نقش اساسی در توسعه‌ی جامعه دارد نیز این اقتضا را دارد. در همین راستا، رایگان‌بخشی و توجه به تعاون در برّ و نیکی و فعالیت‌های عمومی و خیری باید مورد توجه باشد.
هدف ششم: افزایش منابع درآمدی جماعت
لازمه‌ی فعالیت در دنیای امروز تأمین هزینه‌های مالی است و در عین حال، استقلال سازمانی-سیاسی جماعت منوط به این است که هراز سرمایه‌ی انسانی خود در جهت تقویت سرمایه مالی خود بهره‌مند شود و به همین منظور باید با نگاهی به درون، درپی افزایش منابع مالی بود که برای فعالیت‌های جماعت و تسهیل‌گری آن ضروی است.
هدف هفتم: تقویت حضور تخصصی رسانه‌ای
امروزه دنیای مجازی به شکل عام و آنچه به صورت خاص در قالب شبکه‌های اجتماعی شاهد آن هستیم حوزه‌‌ای تأثیرگذار بر ذهن و برداشت و رشد انسان‌ها هستند. از این‌رو رسانه به معنای عام و قدرت ارتباطات باید به صورت جدی مورد توجه جماعت باشد. رسانه‌ها نقشی اساسی در آگاهی‌بخشی و نیز جهت‌دهی به افکار عمومی دارند. به ویژه در دنیای مجازی که می‌رود دنیای واقعی شود و نظر به تحولات بسیار سریعی که در این حوزه رخ می‌دهد، ضرورت دارد جماعت بیش از پیش بر تقویت حضور رسانه‌ای خود تأکید کند و در همین راستا، از حالت منفعل به کنشگری فعال در این حوزه تبدیل شود؛ چه در غیر این‌صورت، این فضای رسانه‌ای است که ما در در جهت خود قرار می‌دهد.
هدف هشتم: تبیین گفتمان و ادبیات جماعت متناسب با نیازهای واقعی جامعه
جماعت در طول دوران فعالیت خود، سهم مهمی در ایجاد ادبیاتی خاص در حوزه‌های فکری-اجتماعی چون دگرپذیری، معنویت، نوگرایی، پرهیز از خشونت، همبستگی، تفکر انتقادی و گفت‌وگو داشته است. در این راستا ضروری است که به شیوه‌های مختلف، این کلیدواژه‌های گفتمانی به جامعه و مخاطبان شناسانده شوند و در عین حال، لازم است با حفظ ثوابت و اصول دین، در خصوص ایده‌های خود پیوسته بازسنجی و بازاندیشی کرد و با درنظر داشتن ثوابت و متغیرات و نیازها و ضرورت‌های جامعه‌ی ایران به تبیین و توضیح ایده‌های نو اهتمام داشت.
عمده فعالیت‌هایی که در راستای اهداف هشتگانه در دو سال اخیر انجام شده است:
-تهیه ساختار اداری جدید جماعت و تصویب آن در شورای مرکزی و تفویض اختیار بیش از پیش به معاونت‌ها و مدیران شعب در راستای چابکی بیشتر سازمانی؛
-استقرار ساختار جدید در مرکز، شعب و دفاتر طی جلسات حضوری و مجازی در سه ماهه اول شروع به کار به نحوی که تمامی مسؤولین شعب و دفاتر منصوب شدند؛
-تدوین اهداف و استراتژی چهار ساله جماعت در ٨ هدف بر اساس سیاست‌های چهارساله‌ی جماعت مصوب کنگره‌ی پنجم و ابلاغ به معاونت‌ها و مناطق؛
-تدوین اسناد اداری جدید معاونت‌ها و نهادهای جماعت شامل آیین‌نامه‌ها، شرح وظایف‌ها و دستورالعمل‌ها بر اساس رسالت جدید جماعت به تعداد ٢٤ سند طی ٢٠ جلسه در کارگروه تخصصی؛
-تعیین اهداف، استراتژی‌ها و برنامه‌های عملیاتی معاونت‌ها و نهادها و تبیین آنها برای شعب و دفاتر؛
-بازنگری و تدوین برنامه‌ی تربیتی جماعت در جهت پاسخگویی به نیازهای آموزشی تربیتی اعضا طی ٦٠ جلسه اداره‌ی تدوین و ٣٠ جلسه کارگروه تخصصی تدوین؛
-رصد مستمر فعالیت‌های شعب از طریق گزارش‌های رسمی دبیرخانه و همچنین اخذ گزارش فعالیت‌های میدانی از طریق روابط عمومی‌ها؛
- تقویت ارتباط مرکز با بدنه از طریق حضور در جلسات مجازی و پاسخ به سؤالات و دغدغه‌های اعضا به نحوی که اعضای شورای مرکزی، دبیرکل، مسؤول هیأت اجرایی و معاونت‌ها به تفکیک در بین اعضای تمامی شعب و حضور پیدا کرده‌اند؛
- استفاده بهینه و حداکثری از فضای مجازی در راستای تحقق اهداف جماعت از جمله تقویت و گسترش برنامه‌های زنده‌ی آنلاین در شبکه‌های اجتماعی؛
- راه‌اندازی معاونت جدیدی به نام فرهنگی اجتماعی و تلاش برای آموزش، توجیه و تبیین بیشتر اهداف معاونت تا زمینه برای فعالیت جدی‌تر فراهم شود؛
-تجمیع توان علما، دانشجویان، بانوان و نهادهای مدنی در مسیر خدمات عمومی و معطوف کردن اهتمام آنان از درون جماعت به عموم جامعه؛
-نظارت و ارزیابی فعالیت معاونت‌های مرکزی، شعب و دفاتر که در این راستا متناسب با اهداف و استراتژی‌های هر بخش فرم‌های ویژه‌ای طراحی شده و در سه نیم سال گزارش دریافت و تجمیع شده است؛
-برگزاری کلاس‌های تربیتی، کارگاه‌ها و دوره‌های متعدد در راستای آموزش و توجیه و تبیین اهداف و دیدگاه‌های جماعت؛
-همکاری با نهادهای تخصصی دولتی و خصوصی وانجتم پروژه‌های مشترک فرهنگی اجتماعی؛
-شناسایی آسیب‌های اجتماعی و تلاش برای رفع مشکلات و موانع؛
-دیدارهای متعدد با اعضا، پیشکسوتان، شخصیت‌ها و مسؤولین؛
-برگزاری جلسات متعدد اداری در حوزه‌های مختلف؛
-تهیه و تولید محتوای چند رسانه‌ای و انتشار در اصلاح‌وب و شبکه‌های اجتماعی؛
-کمک به ساخت مدارس، مساجد و احداث ساختمان مسکونی برای نیازمندان؛
-کمک به مناطق محروم و نیازمندان این مناطق؛
-ساماندهی حق عضویت‌ها و تلاش برای دریافت منظم و کامل آن برای پوشش هزینه‌های جماعت؛
نظرات